سیاست مذهبی حکومت ایلخانی؛ تسامح یا آشفتگی مذهبی؟

مغولان نخستین مهاجمان غیرمسلمانی بودند که توانستند بر بخش گسترده ای از جهان اسلام مسلط شوند و خلافت عباسی را از میان بردارند. عقاید شمنی و غیر دینی مغولان و بی توجهی آنان به مسأله دین سبب شد که سیاست های آنان در عرصه مذهبی دچار سردرگمی و آشفتگی شود که گاه از این امر با عنوان سیاست تسامح دینی یاد می شود. این موضوع به عنوان پرسش اصلی این مقاله، بدین شکل مطرح می شود که آیا ایلخانیان  در برابر مسائل مذهبی، سیاست تسامح دینی در پیش گرفتند یا بی اعتقادی آنها به دین، منجر به آشفتگیِ سیاست های مذهبی در قلمروی آنها شد؟ و پی آمد سیاست مذهبی آنان برای دنیای اسلام، به ویژه سرزمین ایران چه بود؟ بررسی تمایلات دینی متفاوت و گاه متضاد ایلخانان مغول، طی یک قرن حکومت بر ایران نشان می دهد که سیاست های آنان بیش از آن که متأثر از نگاه تساهلی باشد به سبب بی اعتقادی به هرگونه باور دینی بود و تحت تأثیر مسائل و روابط سیاسی با قدرت های پیرامونی، فعالیت های شخصیت های برجسته دیوانی و تحرک زنان با نفوذ حرم سلطان تغییر می کرد و بر شرایط مسلمانان به طور عام و شیعیان به طور خاص تأثیر می گذارد.